De oude werkkamer van Kolff in het voormalige Stadsziekenhuis in Kampen is gerestaureerd en een museum geworden. De kamer is op afspraak (zowel individueel als in een groep) te bezoeken. Informeer naar de mogelijkheden via willemkolffkampen@gmail.com.
Laat u meevoeren door één van de spannendste hoofdstukken uit de medische geschiedenis. Een jonge arts in een klein ziekenhuis, verborgen voor de Duitse bezetter, legt daarbij de basis voor één van de belangrijkste ontwikkelingen in de medische wetenschap van de twintigste eeuw: de introductie van kunstmatige organen.
In het decor van een Middeleeuwse binnenstad duikt u onder in het fascinerende leven van een arts, uitvinder en verzetsman. U volgt de voetsporen van een idealist die niet alleen successen kende maar ook offers bracht in zijn persoonlijke strijd in het teken van maar één doel: mensen op de rand van de dood terugbrengen naar een vreugdevol en menswaardig bestaan.
Het artikel 'Werkkamer dokter Kolff nu museum' vormt een prima voorbereiding op een bezoek aan de Kolff Museumkamer.
Hieronder de enthousiaste reactie van een jonge bezoekster die met haar vader de Kolff Museumkamer bezocht. Zij werden er ontvangen door bestuursleden Derk Meulman en Jannie Smit:
"Het was vanaf minuut één een warm welkom van Jannie en Derk. Mijn vader en ik kwamen binnen in het voormalige stadsziekenhuis in Kampen, eigenlijk zonder verwachtingen. We hoopten iets meer te weten te komen van de ontdekkingen van Willem Kolff. Dit is ver boven onze verwachting gelukt. We hebben met alle aandacht naar Derk, gepensioneerd huisarts, mogen luisteren naar zijn kennis over Willem Kolff. Jannie, zelf nierpatiënt, vulde leuke dingen aan en zo konden we leuk sparren met elkaar over het verleden van de kunstnier. Wij gingen weg uit het ziekenhuis met een voldaan gevoel en heel veel nieuwe kennis. We deelden de mening dat eigenlijk iedereen een keer het verhaal van Willem Kolff te horen zou moeten krijgen om ook deze waardering te voelen. Jannie en Derk dragen hier bij aan een enorme stap in de goede richting. We hebben een super gave dag gehad in Kampen en daarmee twee heel warme en leuke mensen mogen leren kennen. Heel veel dank hiervoor."
Kampen, 10 februari 2023, Fleur en Jaap (achternaam om privacy redenen niet vermeld).
Ook onder buitenlanders is een bezoek aan de Kolff Museumkamer populair, getuige het lovende commentaar van een nefroloog uit Cuba :
Thank you for the beautiful presentation yesterday. I knew that Dr. Kolff's life was impressive, but now thanks to you I have known him more deeply. I think we agree that Nephrology can be divided into before and after the development of dialysis therapy, that is, thanks to the development of the technique that Dr. Kolff pioneered.
In my lectures I always have a few moments to talk about the history of nephrology and Dr. Kolff is one of my heroes. I plan to go more to the website of this museum and direct my students to explore it in the history of medicine.I can assure you that yesterday was a memorable day for me that I will not forget easily, I have completed something that I wanted to do and it was very nice to be with you.
It will be a pleasure to keep in touch.
All the best and success in your organization.
Sincerely,
Jorge Silva F MD. MSc.
3 maart 2023
Ook in 2024 waren er veel enthousiaste bezoekers van de Kolff Museumkamer. Op 15 februari bezocht een groep van 18 personen de museumkamer waar zij een presentatie over dr. Kolff's leven en werk kregen van bestuurslid Joop Offerman inclusief een toelichting op de tentoongestelde kunstnieren die zich bevinden op de nabijgelegen gang in het voormalige Stadsziekenhuis. Jurrie Schutte verwoordde de ervaring van de bezoekers als volgt:
"In de Engelenbergstichting in Kampen is het mogelijk om uitleg te krijgen van het werk van dr. Kolf. Zijn eerste dialyseapparaat en de latere opvolger zijn daar te bekijken. Ook is daar een mooi, ruim restaurant waar je gastvrij een kopje koffie of thee kunt drinken. Als familiegroep zijn we daar gestart. Daarna kregen we via een diapresentatie een boeiend inkijkje in het leven en werk van dr. Kolf, waar de Tweede Wereldoorlog een grote rol speelde. Mooi om te zien hoe inventief hij was om gebruik te maken van de techniek en materialen van andere bedrijven. En hoeveel mensen hij om zich heen had die hem daarbij hielpen. Ook de werking van de kunstnier werd ons helder verteld en de hobbels die hij tegenkwam. Zeker de moeite waard om hier 1,5 uur voor uit te trekken."
Jurrie Schutte, 21 februari 2024
Er waren in 2024 nog tal van andere bezoekers van wie sommigen ons na afloop een enthousiaste reactie stuurden, zoals Gerard Brouwers (adres om privacyredenen onvermeld):
“In de maand juni bezochten we met een aantal vrienden Kampen om de stad te leren kennen. Al snel ontdekten we dat in deze stad eigenlijk de kunstnier is ontdekt en prototypes zijn gemaakt. Het was dr Kolff, een medicus die na zijn studie in Leiden naar Groningen vertrok en tijdens de oorlogsjaren een veiliger onderkomen vond in Kampen om daar zijn werk voort te zetten.
Zijn idee van het zuiveren van menselijk bloed had hij duidelijk voor zich. Hij maakte vervolgens met her en der opgetrommelde materialen, bijvoorbeeld waterpomp uit een auto, fietswielen, platen van een vliegtuig, naaimachine motor, de kunstnier die in wezen nog op dezelfde manier werkt, maar dan gelukkig kleiner.
We zijn onder de indruk geraakt van deze Nederlandse pionier die zo veel heeft betekend voor de medische zorg en vooral voor nierpatiënten.
Namens de vrienden hartelijk dank voor de presentatie en de hartelijke ontvangst.”
In juli kwam uit de Verenigde Staten op bezoek Kees Kolff, de jongste van de vijf kinderen van Willem Kolff en zijn vrouw, die na vele jaren zijn geboortestad Kampen weer bezocht en het eerste deel van zijn jeugd doorbracht voordat het gezin in 1950 emigreerde naar de Verenigde Staten. Een bezoek aan zijn voormalig ouderlijk huis en het stadsziekenhuis ('de Engelenbergstichting') waar zijn wereldberoemde vader in 1945 als eerste ter wereld met een geslaagde dialyse met hulp van een zelf ontwikkelde kunstnier een patiënte het leven redde kon natuurlijk niet ontbreken. De voorzitter van de Willem Kolff Stichting, de heer Derk Meulman, en mevrouw Jannie Smit, van het secretriaat en ook ervaringsdeskundige, ontvingen Kees Kolff en zijn familie in de museumkamer in het voormalige ziekenhuis. Met (typisch Nederlands) koekjes-bij-de-koffie en andere versnaperingen werden door Jannie Smit herinneringen opgehaald, de - gemaakt door de schoonzoon van Kees - urn van Willem Kolff die een plaats in de museumkast heeft gekregen, bekeken en door Derk Meulman een beeldpresentatie over leven en werk van Kees' vader gegeven. Het gezelschap heeft ook een bezoek gebracht aan de tuin van het verzorgingscomplex dat thans in het gebouw is gehuisvest; in de tuin is destijds de as van 'de vader van de kunstnier' verstrooid. De wandeling ging vervolgens naar het standbeeld van dr Kolff schuin voor de Engelenbergstichting, op de hoek van de Hendrik van Viandenstraat en het Engelenbergplantsoen. Vanaf deze plek naar de Jan van Arkelstraat waar Kees opgroeide is een afstand van slechts enkele honderden meters. Hiermee werd het bezoek afgesloten. Voor Kees Kolff en zijn familie een goede afsluiting van een 'sentimental journey' waar zij nog lang aan zullen terugdenken.
De foto's tonen Kees Kolff en zijn vrouw, dochter en kleindochter in de Kolff Museumkamer (uiterst links en uiterst rechts).
Op de twee middelste foto's bewonderen zij een draagbare kunstnier-in-ontwikkeling die Kees Kolff vasthoudt. Jannie Smit
(met witte blouse) luistert aandachtig.
Op 16 november bezocht een internationaal gezelschap de Kolff Museumkamer waar bestuurslid Joop Offerman hen met een uitvoerige powerpoint presentatie een gedetailleerd inkijkje gaf in leven en werk van dr. Kolff. De Engelstalige bezoekers combineerden het bezoek aan Kolffs originele werkkamer met een wandeling door de historische binnenstad van Kampen onder leiding van bestuurslid Fred van der Kraaij. Hun enthousiaste reactie windt er geen doekjes om, getuige de reactie van groepsleider Manon van Schagen van de reisorganisatie 'Visiting the Dutch Countryside':
'Met een gezellig en divers groepje (met onder andere mensen uit de VS, Mexico, India, Polen en Rusland) kregen wij een interessante uitleg in het Engels over Willem Kolff, zijn uitvindingen en de dialyse apparaten die zij hier hebben. Hierna kregen wij een super interessante rondleiding door Kampen en kwamen wij heel veel leuke en interessante feitjes te weten over een van de belangrijkste steden in Nederland in de middeleeuwen dankzij onze leuke gids (er was vroeger zelfs een stel leeuwen in Kampen!). De combinatie van een bezoek aan de Willem Kolff kamer en de rondleiding door Kampen is echt een aanrader. Nogmaals bedankt voor alles!'
Hieronder meer informatie over deze combinatie 'Bezoek Kolff Kamer - Stadswandeling'.
Bezoek de Kolff Museumkamer in combinatie met een historische stadswandeling. Laat een lezing verzorgen of laat uw bijeenkomst plaatsvinden op deze bijzondere plek met een onderhoudend en inspirerend verhaal over deze medisch-technische pionier. Het kan allemaal.
Stuur een e-mailtje naar willemkolffkampen@gmail.com en informeer naar de mogelijkheden.
De historische binnenstad van Kampen zoals op deze oude kaart (1572) is sinds de middeleeuwen
ongewijzigd gebleven (bron: Braun en Hogenberg). Anno 2024 telt Kampen 654 rijksmonumenten.
Wilt u voor uw bedrijf, instelling, school, cursus, en/of andere organisatie een presentatie over Dr. Willem Kolff, zijn gedachtengoed, zijn bijdrage aan de medische geschiedenis, zijn heldhaftige rol tijdens de Tweede Wereldoorlog, de vele nationale en internationale onderscheidingen of wilt u met eigen ogen zijn historische nalatenschap zien met de vele replica's van kunstnieren in verschilende stadia van ontwikkeling? Neem dan contact met ons op, via een mail naar willemkolffkampen@gmail.com.
Wie inspiratie, advies of ondersteuning wil bij de studie van medische onderwerpen die deel uitmaken van het gedachtengoed van dr. Willem Kolff of eruit voortvloeien, of bij het maken van een scriptie of werkstuk over dr. Kolff of over kunst-organen, kan contact opnemen met de Willem Kolff Stichting (via willemkolffkampen@gmail.com) voor het maken van een afspraak. Experts op het gebied van de nefrologie, ervaringsdeskundigen op het gebied van nierdialyse, anderszins medisch geschoolden, en onderwijsdeskundigen zijn beschikbaar voor het beantwoorden van vragen en het adviseren over structuur en inhoud.
Ter illustratie het voorbeeld van drie scholieren van VWO 6 van het Drachtster Lyceum die in 2022 voor hun profielwerkstuk de Kolffmuseumkamer in Kampen bezochten en door twee ervaringsdeskundigen van de Willem Kolff Stichting werden bijgepraat over dr. Kolff's rol in de ontwikkeling van het kunsthart. Minthe Bosma, Rens Demmendaal en Anouk Terpstra van het Drachtster Lyceum hebben alledrie belangstelling om na het voltoooien van hun VWO-opleiding verder te gaan met een medische studie. Hun profielwerkstuk ‘Vol verwachting klopt het eerste Nederlandse kunsthart’ is zeer lezenswaard. Belangstellenden kunnen het document hier downloaden.
Screenshot van de omslag van het profielwerkstuk ‘Vol verwachting klopt het eerste Nederlandse kunsthart’:
Bram Visscher (18) uit Kampen liep in de warme augustusmaand van 2023 ruim 350 kilometer, van het zuidelijkste puntje van Nederland, Limburg, naar het noorden, de priovincie Groningen, met een zware rugzak van 25 kg. De reden? Hij deed mee met een inzamelactie van de Nierstichting, de Kompasmars. Bovendien wilde hij op deze manier de pijn ervaren die zijn vader dagelijks voelt. Bram's vader, Jos Visscher, heeft een nierziekte.
Bram's actie kreeg flink wat aandacht in de landelijke en regionale pers inclusief RTV Oost. Ook kreeg hij veel morele steun tijdens zijn voettocht. Familieleden, vrienden en kennissen liepen soms met hem mee. Ook de Willem Kolff Stichting steunde zijn actie. Het toeval wil dat Bram's vader ooit de buurjongen was van Jannie Smit, bestuurslid van de Willem Kolff Stichting. Een ander bestuurslid van de Kolff Stichting, Fokko Wieringa, liep ook een dag met Bram mee.
Lees ook: Hoe Kampenaar Bram zijn monstertocht van 350 kilometer heeft ervaren: ‘Ik wist niet meer wat voor en achter was’
(De Stentor, 1 september 2023)